Kansengelijkheid op de basisschool

Twintig jaar geleden (op 1 februari 2002) besteedde Trouw met het artikel: ‘Witte ouder is geen racist’ al aandacht aan het nog altijd actuele probleem van kansenongelijkheid in het onderwijs.

Zoals in dat artikel te lezen is, had directeur Harry Reitsma van openbare basisschool De Pijler in Rotterdam hier in 2002 een oplossing voor bedacht: om te voorkomen dat het vooral een school voor kansrijke kinderen zou worden, hanteerde hij twee wachtlijsten. Hij wilde het multiculturele karakter van De Pijler behouden en een afspiegeling van de samenleving blijven. Daarom reserveerde hij veertig procent van de beschikbare plaatsen voor kinderen met een niet-Nederlandse achtergrond.

Na enkele jaren werd Harry teruggefloten, omdat het systeem discriminerend zou zijn. In de jaren die hierop volgden, bedacht hij nog verschillende andere oplossingen om de diversiteit binnen de school te waarborgen.

Van 2002 tot 2009 heb ik als leerkracht gewerkt op De Pijler. Ook startte ik in die tijd als fotograaf. Ik heb bijna twee decennia lang in de school gefotografeerd. Daardoor is een langlopende serie ontstaan, die de populatie van de school laat zien. Deze serie laat De Pijler als microkosmos zien: het onderwijs in Nederland in het klein met alle bijbehorende problemen, zoals kansenongelijkheid.
De toename van het landelijke personeelstekort en de daarmee samenhangende toename van het aantal particuliere scholen, versterkten dit probleem binnen het onderwijs, zeker in de grote steden.

In de beelden, die ik tussen 2007 en 2021 heb gemaakt, laat ik de dynamiek van de school zien. Juist omdat De Pijler het onderwijs in Nederland in het klein is, laten de foto’s de ontwikkeling binnen het grootstedelijk onderwijs zien sinds het artikel in Trouw van 2002.

Op 7 september 2022 is een artikel over dit onderwerp, geschreven door Marijke de Vries en met mijn foto’s, verschenen in ‘De Verdieping’ van dagblad Trouw:

Zie hier een overzicht van de projecten.